Μονάδες:
Στη Σχολή μας λειτουργούν 3 βαθμίδες εκπαίδευσης – Παιδικός Σταθμός, Νηπιαγωγείο και Δημοτικό. Κάθε τάξη έχει μέχρι 23 μαθητές, 1 δάσκαλο και 1 μοντεσσοριανό βοηθό ή/και 1 ειδικό παιδαγωγό, αναλόγως των αναγκών
Παιδικός Σταθμός - Νηπιαγωγείο (1ο Στάδιο Ανάπτυξης):
Η Σχολή μας διαθέτει τρεις τάξεις με μαθητές μεικτών ηλικιών, 2,5 ως 5 ετών, και μία τάξη με μαθητές 5-6 ετών (Νηπίων). Οι τάξεις μεικτών ηλικιών βοηθούν το παιδί να μαθαίνει βάσει του προσωπικού του ρυθμού ανάπτυξης, σε ένα ψυχικό περιβάλλον ηρεμίας, αλληλοσεβασμού κι αλληλεπίδρασης με παιδιά διαφορετικών ηλικιών. Στην τάξη των Νηπίων, τα παιδιά εμβαθύνουν ακόμα περισσότερο σε διάφορες γνωστικές έννοιες και δίνεται έμφαση στην ενίσχυση των κοινωνικών τους δεξιοτήτων.
Δημοτικό (2ο στάδιο ανάπτυξης):
Το Δημοτικό μας περιλαμβάνει τρεις τάξεις μεικτών ηλικιών: ΑΒ΄, ΓΔ΄ και ΕΣΤ΄. Η έμφαση δίνεται στην κοινωνική ανάπτυξη του ατόμου και στην ενίσχυση του Λογικού Νου. Η εργασία στην τάξη οργανώνεται από τους ίδιους τους μαθητές με την υποστήριξη του δασκάλου. Όλη η εργασία γίνεται εντός της τάξης με το μοντεσσοριανό υλικό, άρα δεν υπάρχει δουλειά για το σπίτι.
Οι Αρχές του Σχολείου μας:
Εσωτερικό κίνητρο: Στη μοντεσσοριανή κοινότητα, δεχόμαστε ότι κάθε άνθρωπος από πριν τη γέννησή του και μέχρι τον θάνατό του ενέχει μέσα του τα στοιχεία εκείνα που τον κάνουν να εξελίσσεται. Μπορεί να ιδωθούν ως τάσεις ή ως χαρακτηριστικά, η Μοντεσσόρι τα ονόμαζε Ορμή (Horme). Αυτό είναι το εσωτερικό κίνητρο, η επιθυμία για μάθηση κι εξέλιξη. Άρα, δε χρειάζεται να «προσπαθήσουμε να το δημιουργήσουμε», χρειάζεται να το προστατεύσουμε. Γι’ αυτό, στο Σχολείο, δημιουργούμε ένα επιστημονικά οργανωμένο μοντεσσοριανό περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα –ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του παιδιού- αλλά όχι φλύαρο –που να αποσυντονίζει το παιδί από το στόχο του κάθε φορά
Ατομική εργασία: Δεν έχουν όλα τα παιδιά την ίδια ανάγκη, το ίδιο ενδιαφέρον ή ακόμα την ίδια ετοιμότητα την ίδια ώρα. Οι ανάγκες και ο ρυθμός εργασίας κάθε μαθητή είναι ατομικά, άρα το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και με την εργασία. Οι ομαδικές δραστηριότητες περιορίζονται στο ελάχιστο στις μικρότερες ηλικίες και αυξάνονται όσο ανεβαίνουμε τάξεις
Ελεύθερη επιλογή εργασίας: Καθημερινά παρέχουμε έναν χρόνο αδιάλειπτης εργασίας, συνήθως 3ωρο, χωρίς διακοπή για κάποια κοινή δραστηριότητα. Κάθε μαθητής είναι ελεύθερος να επιλέξει τη δουλειά του (τη δραστηριότητα με την οποία θέλει ν’ ασχοληθεί) από τα ραφάκια γύρω, υπακούοντας στο εσωτερικό του κίνητρο, για ν’ ασχοληθεί είτε ατομικά, είτε παρέα με κάποιο συμμαθητή του, με το δάσκαλο ή χωρίς, ακολουθώντας με φυσικότητα τον κύκλο: σκέψη – βούληση – πράξη.
Ν4 Δουλεύοντας με τα γράμματα στην τάξη των Νηπίων
Προετοιμασμένο περιβάλλον: Οι δάσκαλοι προετοιμάζουμε από την αρχή της χρονιάς το περιβάλλον της τάξης, ώστε να είναι λειτουργικό, εύχρηστο από τα παιδιά, καλαίσθητο και ευχάριστο. Τα ραφάκια γύρω γύρω στην τάξη φροντίζουμε να είναι οργανωμένα με τρόπο που να παρουσιάζουν τις διάφορες «δουλειές» (το μοντεσσοριανό υλικό) με λογική σειρά εξέλιξης και διαβάθμισης δυσκολίας και να συνδέουν επίσης με φυσικότητα τα διάφορα μέρη του περιβάλλοντος για τα παιδιά. Έτσι προωθείται η αυτονομία των μαθητών.
Μοντεσσοριανό υλικό: Το εξαιρετικό μοντεσσοριανό υλικό μάθησης είναι σχεδιασμένο ώστε να βοηθά τα παιδιά σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής του. Ανταποκρίνεται στις ανάγκες κάθε ηλικίας. Κάθε μία «δουλίτσα» ασκεί μία δεξιότητα ή εξετάζει μία ιδιότητα (π.χ. το μήκος, την τραχύτητα, τις φωνές των γραμμάτων) κι έχει διαβάθμιση δυσκολίας ώστε να χρησιμοποιείται από διαφορετικές ηλικίες. Επίσης, ενέχει το στοιχείο του αυτοελέγχου, ώστε να προωθείται η αυτονομία. Όλα τα αντικείμενα είναι φτιαγμένα από φυσικά υλικά, με απλά κι ελκυστικά χρώματα, και με μεγάλη ακρίβεια στις διαστάσεις τους.
Μοντεσσοριανό υλικό: Το εξαιρετικό μοντεσσοριανό υλικό μάθησης είναι σχεδιασμένο ώστε να βοηθά τα παιδιά σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής του. Ανταποκρίνεται στις ανάγκες κάθε ηλικίας. Κάθε μία «δουλίτσα» ασκεί μία δεξιότητα ή εξετάζει μία ιδιότητα (π.χ. το μήκος, την τραχύτητα, τις φωνές των γραμμάτων) κι έχει διαβάθμιση δυσκολίας ώστε να χρησιμοποιείται από διαφορετικές ηλικίες. Επίσης, ενέχει το στοιχείο του αυτοελέγχου, ώστε να προωθείται η αυτονομία. Όλα τα αντικείμενα είναι φτιαγμένα από φυσικά υλικά, με απλά κι ελκυστικά χρώματα, και με μεγάλη ακρίβεια στις διαστάσεις τους.
Μεικτές ηλικίες: Καθώς η ανάπτυξη δεν είναι γραμμική ούτε είναι ίδια για όλα τα παιδιά, δημιουργούμε μοντεσσοριανές τάξεις όπου συνυπάρχουν μαθητές 2-3 διαφορετικών ηλικιών. Η Μοντεσσόρι έλεγε, 3 ηλικίες μέσα στην ίδια τάξη γιατί: Οι μικρότεροι είναι η κινητήριος δύναμη της ομάδας, γεμάτοι ενδιαφέρον και περιέργεια για τα πάντα. Οι μεγαλύτεροι είναι αυτοί που εμβαθύνουν στη γνώση που προσφέρει το ήδη γνωστό περιβάλλον της τάξης, με το παράδειγμά τους κινητοποιούν ακόμα περισσότερο τα νεότερα παιδιά, και όταν τα διδάσκουν διδάσκονται οι ίδιοι καλύτερα. Οι ενδιάμεσοι επικοινωνούν καλά και με τους μικρότερους και με τους μεγαλύτερους και άρα αποτελούν το συνδετικό κρίκο της ομάδας.
Μοντεσσοριανός δάσκαλος: Όλοι οι δάσκαλοί μας είναι εκπαιδευμένοι κι έμπειροι στο μοντεσσοριανό σύστημα εκπαίδευσης. Κάθε τάξη έχει έναν βασικό δάσκαλο, που εμψυχώνει, συντονίζει και παρατηρεί καθέναν μαθητή και την ομάδα, προσεγγίζει το παιδί που δεν ξέρει πώς να χρησιμοποιήσει ένα υλικό κι αφήνει στην ησυχία του εκείνο που ξέρει να κάνει τη «δουλίτσα» του. Προστατεύει επίσης τη συγκέντρωση καθενός μαθητή και τον κύκλο εργασίας με αρχή – μέση – τέλος. Ο μοντεσσοριανός βοηθός αναλαμβάνει τη φροντίδα του περιβάλλοντος της τάξης και υποστηρίζει τη γενική της λειτουργία και μεμονωμένα παιδιά όταν χρειάζεται. Το σχολείο μας στηρίζει και μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Σ’ αυτήν την περίπτωση υπάρχει ειδικός παιδαγωγός που λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ του μαθητή και του υλικού ή του δασκάλου ή των άλλων μαθητών. Όλοι οι εκπαιδευτικοί σκύβουν πάνω από τις ανάγκες των μαθητών και προσπαθούν να τις καλύψουν, σε συνεργασία με τους γονείς/κηδεμόνες, τον ψυχολόγο του σχολείου και τους άλλους δασκάλους.
Αυτονομία: Όταν η φύση δίνει το εργαλείο στο παιδί, ο ενήλικας πρέπει να το αφήνει να το χρησιμοποιεί. π.χ. Όταν αρχίζει να περπατά, σταματάμε να το μεταφέρουμε στην αγκαλιά. Το μοντεσσοριανό υλικό μάθησης, οι διαδικασίες μας, οι κανόνες, ο τρόπος που συνδιαλεγόμαστε, όλα υποστηρίζουν την αυτονομία του παιδιού ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης που βρίσκεται. Έτσι το παιδί νιώθει ικανό, ότι τα καταφέρνει, καθώς και ότι οι ενήλικες του δείχνουν εμπιστοσύνη και σεβασμό.
Ελευθερία με όρια: Η έλλειψη τιμωρίας και η ελευθερία που χαρακτηρίζουν το μοντεσσοριανό σύστημα δεν πρέπει να συγχέεται με ασυδοσία. Τα όρια -το πλαίσιο- είναι απαραίτητα για το παιδί να νιώσει ασφάλεια από το περιβάλλον και τους ενήλικες μέσα σε αυτό. Όσο ο μαθητής χειρίζεται καλά την ελευθερία που του παρέχεται, μπορούμε να διευρύνουμε τα όρια. Όταν δεν μπορεί να τη χειριστεί, την περιορίζουμε με σκοπό να τα διευρύνουμε ξανά όταν είναι έτοιμος.
Κανόνες: Από την ηλικία των 2,5 ετών, ακολουθούνται μικροί κι απλοί κανόνες τάξης, με πολλαπλάσιες κοινωνικές προεκτάσεις, που ακολουθούνται απ’ όλους, μεγάλους και μικρούς: Ι) Κλείνω την καρέκλα μου όταν σηκωθώ απ’ το τραπέζι = Μαθαίνω να αφήνω πίσω μου τακτοποιημένο τον χώρο μου. ΙΙ) Ό,τι παίρνω απ’ το ράφι το γυρνάω τακτοποιημένο στη θέση του για τον επόμενο = Ολοκληρώνω ένα κύκλο εργασίας με αρχή – μέση – τέλος, αλλά επίσης σέβομαι το περιβάλλον και τους συνανθρώπους. ΙΙΙ) Δεν παίρνω τίποτε από τα χέρια του άλλου = Σέβομαι τη συγκέντρωση του άλλου, την εργασία του και κατ’ αντιστοιχία σέβομαι τον εαυτό μου και τη δουλειά μου. Στις μικρές ηλικίες οι κανόνες τίθενται από τους δασκάλους. Στις μεγαλύτερες συναποφασίζονται από την ομάδα.
Κανόνες: Από την ηλικία των 2,5 ετών, ακολουθούνται μικροί κι απλοί κανόνες τάξης, με πολλαπλάσιες κοινωνικές προεκτάσεις, που ακολουθούνται απ’ όλους, μεγάλους και μικρούς: Ι) Κλείνω την καρέκλα μου όταν σηκωθώ απ’ το τραπέζι = Μαθαίνω να αφήνω πίσω μου τακτοποιημένο τον χώρο μου. ΙΙ) Ό,τι παίρνω απ’ το ράφι το γυρνάω τακτοποιημένο στη θέση του για τον επόμενο = Ολοκληρώνω ένα κύκλο εργασίας με αρχή – μέση – τέλος, αλλά επίσης σέβομαι το περιβάλλον και τους συνανθρώπους. ΙΙΙ) Δεν παίρνω τίποτε από τα χέρια του άλλου = Σέβομαι τη συγκέντρωση του άλλου, την εργασία του και κατ’ αντιστοιχία σέβομαι τον εαυτό μου και τη δουλειά μου. Στις μικρές ηλικίες οι κανόνες τίθενται από τους δασκάλους. Στις μεγαλύτερες συναποφασίζονται από την ομάδα.
Συνέπεια αντί τιμωρίας, ενθάρρυνση αντί επιβράβευσης: Τόσο η τιμωρία όσο και η επιβράβευση είναι συνέπειες που αποφασίζει ο ενήλικας και δε συνδέονται άμεσα με την πράξη του παιδιού (π.χ. Αφού έσπασες το ποτήρι δε θα φας γλυκό. Αφού τελειώσεις την εργασία σου θα πάρεις αυτοκόλλητο.). Η φυσική συνέπεια και η ενθάρρυνση βοηθούν το παιδί να συνειδητοποιεί τις πράξεις του και ν΄ αρχίσει να έχει αυτοέλεγχο. Τόσο ο φόβος της τιμωρίας, όσο και η προσδοκία της επιβράβευσης στρέφουν το ενδιαφέρον του παιδιού στο τι θα πει ο δάσκαλος (ή ο γονέας!) ενισχύοντας την εξάρτηση από αυτούς. Επιπροσθέτως, η επιβράβευση από τη μια δημιουργεί στο παιδί άγχος για πρωτιά, ενώ από την άλλη σύγχυση μηνυμάτων: Σήμερα άκουσα «μπράβο» για τη συμπεριφορά μου. Χθες που συμπεριφέρθηκα ακριβώς το ίδιο γιατί δεν το εισέπραξα;
Χαρακτηρισμοί: Υποστηρίζουμε ότι δεν υπάρχουν «κακά» παιδιά, όλα τα παιδιά είναι καλά. Ο φαινομενικά απλός και αθώος έπαινος που κάνουμε στο παιδί «Μα τι καλό παιδί που είσαι!» μπορεί να μεταφραστεί στο μυαλό του –μικρού ειδικά- παιδιού ως αγωνία: «Χθες δεν ήμουν καλός;» Κι αν την επομένη δεν ακούσει το ίδιο, ενώ η συμπεριφορά του είναι ίδια; Μεγάλη σύγχυση μέσα στην ψυχή του. Εάν χρειάζεται ή μας το ζητά το παιδί, μπορούμε ωστόσο να χαρακτηρίσουμε την πράξη ή τη δουλειά του παιδιού: «Πολύ προσεκτική εργασία» ή «Δεν ήταν και τόσο ευγενική η απάντησή σου».
Ανταγωνισμός: Στο Σχολείο μας, λέμε ΟΧΙ στην ανταγωνιστική συμπεριφορά και ΝΑΙ στη συνεργασία. Θεωρούμε ότι ο καθένας αναπτύσσεται και προοδεύει με τον δικό του ρυθμό και μέσα στην κοινωνία της τάξης μπορούν όλοι να βοηθηθούν συνεργατικά να εξελιχθούν. Καθώς ο ανταγωνισμός υπάρχει στην κοινωνία μας, βοηθάμε τους μαθητές μας σταδιακά να βρίσκουν τρόπους διαχείρισης ειρηνικούς, διαλεκτικούς.
Ανταγωνισμός: Στο Σχολείο μας, λέμε ΟΧΙ στην ανταγωνιστική συμπεριφορά και ΝΑΙ στη συνεργασία. Θεωρούμε ότι ο καθένας αναπτύσσεται και προοδεύει με τον δικό του ρυθμό και μέσα στην κοινωνία της τάξης μπορούν όλοι να βοηθηθούν συνεργατικά να εξελιχθούν. Καθώς ο ανταγωνισμός υπάρχει στην κοινωνία μας, βοηθάμε τους μαθητές μας σταδιακά να βρίσκουν τρόπους διαχείρισης ειρηνικούς, διαλεκτικούς.